«داود زارع» کارگردان شناخته شده تئاتر کودک و نوجوان که این روزها مشغول تمرین نمایش جدید خود «پینوکیو» است، از دغدغه های تولید تئاتر برای نوجوانان می گوید. وی که تاکنون اجرای نمایش هایی همچون: اجازه ما نخوندیم، بن بست، درغیراینصورت، وقتی ما نیستیم و درگوشی را برای مخاطب نوجوان با عناوین نویسنده، کارگردان، طراح هنری و یا تهیه کننده در کارنامه خود دارد، از دغدغه هایش برای «تئاتر نوجوان» می گوید:

«من دقیقا از زمانی که بیشتر با نوجوانان ارتباط داشتم به کار برای آنها علاقمند شدم و این برمی گردد به سال های ۹۵ و ۹۶ که من به عنوان مربی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مشغول به آموزش تئاتر بودم. در آنجا دیدم که متاسفانه بچه های نوجوان نسبت به کودکان ابزار کمتری برای سرگرمی، گذراندن اوقات فراغت و حتی فیلم، کتاب،موسیقی و تئاتر دارند. بچه ها از هنگامی که به حدود سن ۱۱ تا ۱۲ سال می رسند علایق شان نسبت به بچه های کوچک تر فرق می کند و به نوعی احساس بزرگ شدن دارند و حتی تمایلی برای یک جا بودن با کودکان ندارند. کم کم که این حس پررنگ تر می شود و سن بچه های نوجوان بیشتر می شود و به حدود ۱۵ تا ۱۶ سال می رسند بسیار خود را متمایز می دانند. خود را بزرگ می پندارند و فکر می کنند بسیاری از موارد را می دانند . واژه «خودم می دانم» از زبان آنها زیاد جاری می شود و درست از همین هنگام است که جامعه و به ویژه دست اندرکاران بخش آموزش آنها را تک و تنها در میان هجمه ای از سوالات و مسائل مهم زندگی رها می کنند. حتی آن موقع خاطرم هست به بچه هایی که سن شان از ۱۶ سال بیشتر می شد، می گفتند شما دیگر بزرگ شده اید و به کانون نیایید و این برای آنها بسیار غم انگیز و ناراحت کننده بود.»

مدیر «آموزشگاه بازیگری توانش» در بخش دیگری می گوید: از سال ۱۳۹۷ هنگامی که آموزشگاه را تاسیس کردم، تصمیم گرفتم حالا که خودم مسئولیت یک فضای آموزشی را دارم برای نوجوانان بخش ویژه ای درنظر بگیرم. دیگر لازم نبود بین بچه ها تمایزی قائل باشم و زمان را مناسب دیدم تا با هنرجویان نوجوان و با دیدگاه های خودشان نمایش تولید کنم و خاطرم هست اولین تئاتری که موضوعش اجتماعی، چالش برانگیز و برگرفته از ایده خود نوجوانان هم بود، برایم چقدر دل نشین بود و بچه ها بسیار از تمرین و تولید آن لذت می بردند. نام آن نمایش «اجازه ما نخوندیم» بود که متاسفانه شورای نظارت و ارزشیابی بر نمایش به آن مجوز اجرای عمومی نداد. هرچند در یک جشنواره اجرا رفتیم و تمامی بازیگرانم جایزه بازیگری هم گرفتند و دو اجرا هم در آموزشگاه داشتیم، اما نتوانستم به مدت دلخواه آن را به روی صحنه ببرم. از آنجا بود که قوائد تئاتر نوجوان را با خطوط به اصطلاح قرمز یاد گرفتم.

زارع در بخش دیگری از سخنانش می گوید: همین طور که جلوتر رفتم و به بچه های نوجوان هم آموزش دادم و هم با آنها تئاتر تولید کردیم، به این موضوع رسیدم که با توجه به اینکه در جامعه کمتر تئاتری برای نوجوانان تولید می شود، پس کمتر هم مخاطب تئاتر نوجوان داریم. بنابراین باید مکان خاص برای اجرای آنها درنظر گرفته شود و یا آدم ها یا ارگان های خاصی پیدا شوند که از این موضوع پشتیبانی کنند و حتما حمایت ویژه ای از این بخش شود تا نوجوانان و همچنین خانواده های آنها بدانند تا برای سن نوجوان تئاتر مناسب هم وجود دارد و به دیدن این گونه نمایش ها بیایند. هر چند باید بگویم متاسفانه در جامعه ما به دلایل مختلف کمتر کارگردانی پیدا می شود که به دغدغه ها و افکار نوجوانان واقف باشد و در پی تولید تئاتر برای آنها باشد، شاید از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر. هیچ سازمان دولتی و یا خصوصی هم پا در این عرصه نمی گذارد چون برایش سودآور نیست و البته دلایل زیاد دیگری هم وجود دارد که ترجیح می دهند نوجوانان وارد این عرصه نشوند. می دانید چرا؟ چون تئاتر آگاهی بخش است و قشر نوجوان در پی کشف هستند و پرسشگر.

زارع ادامه می دهد: من دقیقا از نمایش «وقتی ما نیستیم» احساس کردم که باید برای نوجوانان تئاتر تولید کنم. شاید یکی از دلایلش این بود که خودم فرزند نوجوان داشتم. به خوبی متوجه شدم که به چه میزان تئاتر به او کمک می کند تا به هیجاناتش که در این سن به اوج رسیده غلبه کند. در دوستابی و ارتباط با هم سالانش، در تخلیه انرژی، بر کم کردن استرس های ناشی از درس و مدرسه و امتحان و هورمون های رشدی که هر روز او را با سوالات عجیب و غریبی مواجه می کنند، که ما بزرگتر ها هم نمی دانیم و دنبال جوابش هم نیستیم.

کارگردان نمایش وقتی ما نیستیم، افزود: من فکر می کنم وقتی ما یک کمبود را در جایی می بینیم و فکر می کنیم برای آن نقصان می توانیم کاری کنیم باید دست به کار شده و از جایی شروع کنیم.  من هم در این رایطه فکر می کنم باید در تئاتر نوجوان بمانم و برای این قشر تئاتر تولید کنم، چرا که روش کار کردن با این بچه ها را به خوبی می دانم، از افکارشان خبر دارم و البته ارتباط سازنده ای با هم داریم و بچه ها به من اعتماد دارند. حتی برخی از آنها موضوعاتی را که به والدین خود نمی گویند به راحتی با من در میان می گذارند. 

داود زارع در بخش پایانی سخنانش به یک نمایش خاص اشاره کرد و گفت: من اخیرا و در تیرماه نمایشی با عنوان «اتفاقات عجیب ۱۶ سالگی» را بازی بیست نوجوان به روی صحنه بردم. البته این نمایش اجرای محدودی داشت اما در همین اجرای کم، با نظرات و واکنش های خوبی مواجه شدم که تصمیم گرفتم این نمایش را برای اقشار بیشتر و مخاطبان دیگری هم به روی صحنه ببرم. اما می دانستم اگر بی محابا و با همان نمایشنامه تصمیم به تولید بگیرم با مشکلاتی همچون مسائل نمایش «اجازه ما نخوندیم» مواجه خواهم شد. هنرجویانم هم تجربه کمی داشتند. بنابراین تصمیم گرفتم بر روی نمایشنامه وقت بیشتری بگذارم تا ایده آن پخته شود و از سویی بازیگرانم با گذراندن دوره های دیگری تجارب بیشتری به دست آورند. در این مدت هم دوستان نوجوانم و هم والدین آنها از اجرای عمومی این نمایش از من سوالات زیادی پرسیدند و می خواستند بدانند اصلا ابن نمایش را اجرا خواهم کرد یا نه؟ از همینجا باید بگویم بله دوستان خوبم تولید این نمایش در برنامه هایم است و بعد از نمایش پینوکیو و از زمستان پیش رو تمرین های آن را برای اجرا در سال آینده شروع خواهیم کرد.

«من به اجرای تئاتر برای نوجوانان متعهد می مانم.»

*پایان خبر

۱۴۰۲/۶/۱۴